19 april 2019 | Het wijknieuws van rondom de Oude Kerk van 19 april 2019
(voor de zondagen 21 en 28 april)
Zondag aan de orde
De komende dagen volgen we de gang van de Heiland op de voet . Op Goede Vrijdag is er 's morgens en 's avonds een avondmaalsdienst; in beide diensten zitten we aan tafel. Op 1e Paasdag 21 april doet de kindernevendienst mee en lezen we in de kerk uit Matteus 28. Op zondag 28 april wordt gestart met een aantal vertellingen uit Genesis over Abraham, te beginnen met 'Abram door God geroepen' uit Genesis 12.
Vervoer naar de kerkdiensten.
De autodienst naar de kerkdienst van 10:15 op zondag 21 april wordt verzorgd door mevrouw Van de Hoef en de familie Top. Voor de half elf dienst van 28 april zijn dat mevrouw Van Silfhout en de familie Garderenbroek.
Kinderoppas
Antoinette en Margaretha Blokland verzorgen op 1e Paasdag de kinderoppas.. Op zondag 28 april wordt erin voorzien.
Kostersdienst
Fennie Wouda is kosters in beide ochtenddiensten op 21 april. Op 28 april verzorgt Bertus van Dam de kostersdienst in de negen uur dienst. In de dienst van half elf is dat Renger van Strijland.
Schriftlezing
Op 21 april worden de schriftlezingen in de dienst van 10:15 uur verzorgd door Carla Meiling.. Op 28 april is Leny van Aalst lector.
Hulpdienst Oude Kerk
Voor al uw hulpvragen kunt u terecht bij onze hulpdienst. Bel of e-mail gerust!
Diaken Ida van Dam tel.558934, e-mail dambos@planet.nl.
Gift
O(ntvangen via pastoraal medewerkster mw. Marja Foppen: € 25,-. Hartelijk dank.
Meeleven met elkaar:
Verschillende mensen vertoefden (opnieuw) in het ziekenhuis:
- Mw. A. Besselsen-Dekker
- Mw. T.L. Top-Busz
- Mw. M.J. Bosch-Laurier
- Mw. H.P. v.d.Pol-Wark
Voor deze en andere zieken dit keer een gebed:
Heer ik heb iemand nodig,
- Die waakt, waar ik slaap.
- Die bidt, waar ik zwijg.
- Die gelooft, waar ik aarzel.
- Die gaat, waar ik blijf staan.
- Die moed houdt, waar ik moed verlies.
- Die vasthoudt, waar ik loslaat.
Heer, ik heb iemand nodig,
- Die spreekt, waar ik zwijg.
- Die zegent, waar ik vloek.
- Die vergeeft, waar ik schuld heb.
- Die strijdt, waar ik opgeef.
- Die hoopt, waar ik wanhoop voel.
- Die leeft, waar ik sterf.
Jezus Christus, ú heb ik nodig.
Tenslotte
Heeft u dit jaar nog een uitvoering van de Matteus-Passion meegemaakt of meegezongen in de Johannes-Passion? Dit keer iets over de achtergrond van de Johannespassie.
Leipzig 1724
Op 22 april 1724 benoemt de gemeenteraad van Leipzig de achtendertigjarige J.S. Bach tot cantor van de Thomaskirche. In mei verhuist het gezin naar Leipzig. Twee jaar eerder was weduwnaar Bach hertrouwd; twee van zijn zes (nog levende, hij had er al twee verloren) kinderen gaan, zo is afgesproken, naar de Thomasschule. Waar je zou verwachten dat Bach zo'n eerste jaar rustig ingroeit, is niets minder waar.
Hij legt zichzelf de enorme taak op om wekelijks nieuwe muziek (een cantate) te schrijven; met Kerst vindt de eerste uitvoering van het Magnificat plaats (in februari krijgt hij nog een zoon) en op 7 april 1724 volgt dan op Goede Vrijdag in de Nikolaikirche zijn eerste en dus de oudste passion, de Johannes-Passion. Voor de Paasmorgen 1724 bewerkt Bach een Paascantate die hij in 1708 reeds heeft geschreven: 'Christ lag in Todesbanden" (BWV4). 'Bach zelf beschouwde de Johannes-Passion' aldus zijn biograaf Gardiner. 'als 'een planeet' die werd omcirkeld door een heel stel 'manen' (de cantates)'. Bach was niet bang om andere theologische en/of muzikale accenten te zetten. In de kersttijd had hij twee opeenvolgende cantates (BWV 40 en 64) een ongewone wending gegeven door het verhaal van Jezus geboorte naar de achtergrond te verwijzen en in plaats daarvan een overtuigend Johanneïsch beeld neer te leggen van Gods afdaling in mensengestalte om de mensheid te redden en de duivel te overwinnen - waarmee hij als het ware al vooruitliep richting de Johannes-Passion. Ook muzikaal gebeurt iets ongehoords aan het begin van de passie: in plaats van een klacht van rouw - zoals bij de Mattheus: 'Komt, ihr Töchter, helft mir klagen' - heft Bach een loflied aan op de alomvattende heerschappij van Christus: ' Herr, unser Herscher'. Hier wordt Christus (als in Psalm 8) aan- en uitgeroepen in zijn volle, haast byzantijnse, majesteit. Ook al was in zijn tijd de passie als muziekstuk niet onbekend, aanvankelijk kon lang niet iedereen de eerste keer deze passie waarderen. Er waren mensen onthutst en er wordt verteld dat in een kerkbank met veel geestelijken en vooraanstaande dames, die eerst met grote devotie het eerste passiekoraal meezongen, toen deze theatrale muziek begon, gegerepen werden door grote verbijstering en zeiden: 'Wat moet dit worden?' En een oudere, vooraanstaande weduwe moet hebben geroepen: ' Moge God ons hoeden, kinderen! Het is alsof we bij de opera of het theater zitten'. In latere versies heeft Bach o.a. openingskoor, slotkoor en nog enkele zaken gewijzigd, maar de contrastrijke, dramatische oerversie is hij uiteindelijk het meest trouw gebleven.....
Johannes en Mattheus
Zoals de evangelien verschillen en toch eenzelfde doel dienen, zo zou je dat ook van de passies kunnen zeggen. Bach probeert ze in hun eigenheid tot klinken te brengen. De Johannes-Passion is de meest compacte; Het muzikale verhaal duurt een uur korter dan de Mattheus. Is er in beide passies een grote plaats voor de evangelist, bij Mattheus zijn er twee koren nodig, waar de Johannes met één volstaat. Bij de Mattheus-versie ligt de nadruk op Jezus menselijkheid (daarom wordt die ook door velen als menselijker of ontroerender ervaren), in de Johannes-versie is Jezis koninklijk en onaantastbaar: Hij volbrengt zonder een spoortje twijfel of zwakte zijn door God opgelegde lijden. Om nog twee verschillen te nomen: In de Johannes-Passion is vanaf het oepningskoor ook een bas te horen die vanaf maat één de toon zet , pompend als het hart van iemand die op de hielen wordt gezeten. En in heel deze passie komt ook steeds, kort maar krachtig, de stem van de menigte (de zgn. turbae) tot klinken als opruiend gejoel en commentaar bij wat er gebeurt.
En dan het slot van beide passies. De Mattheus heeft een einde in mineur: 'Wir setzen ins mit Trane nieder'. Een uitvoering van de Johannes verlaat je met een ander gevoel. Ook hier een gepast en eerbiedig slotkoor 'Ruht wohl', maar daarna bereidt Bach de luisteraar nog één verrassing: een intiem koraal 'Ach Herr, lass dein lieb Englein' biedt de gelovige een moment van reflectie op de eigen dood, mét de hoop, dat het lichaam 'in zijn slaapkamertje' maar zacht mag rusten, om dan gewekt te worden en Christus weer in de ogen te zien....
Met een hartelijke groet, PAV