Kerkdiensten in het Kerkelijk Centrum

Wat gebeurt in een kerkdienst

Welkom in de kerk!
Niet voor iedereen is het gewoon om naar de kerk te gaan. Misschien heb je nog nooit een kerkdienst meegemaakt of is het een tijd geleden. Wat gebeurt er eigenlijk in een kerkdienst? Deze uitleg wil je daar wegwijs in maken. Welkom in de kerk!

Samenkomst van de gemeente
Er zijn allerlei benamingen voor een kerkdienst in omloop. Eén daarvan is: ‘samenkomst van de gemeente’. Die naam laat zien dat er voordat de eigenlijke dienst begint, al iets gebeurd is. Je parkeert je auto, loopt naar binnen en ontmoet mensen, die je kent, maar soms ook niet. En ook in de kerk praat je vaak al even met elkaar. Ook dat hoort bij een kerkdienst: je ontmoet elkaar.

Kerkenraad
Vlak voor de dienst begint, komt de kerkenraad binnen: de predikant, ouderlingen en diakenen. Zij dragen de verantwoordelijkheid voor de dienst. In een aparte ruimte in de kerk (‘consistorie’) hebben zij zich voorbereid op de dienst en in gebed gevraagd om Gods hulp.
Namens de kerkenraad heet één van de kerkenraadsleden alle kerkgangers welkom. Vaak is er ook een aantal mededelingen die aan de gemeente bekend gemaakt worden. Bijvoorbeeld voor wie de bloemschikking, die voor in de kerk staat, bestemd is. Ook zijn enkele mededelingen te lezen via de beamer projectie.

Aanvangslied
Na het welkom en de mededelingen zingen we een lied, waarbij we gaan staan als uitdrukking van onze eerbied voor God.

Handdruk
Na dit lied loopt een ouderling met de predikant naar voren. Op het liturgisch centrum geeft hij of zij de predikant een hand. Dat gebaar maakt duidelijk dat de leiding van de dienst in handen ligt vanaf dat moment van de predikant. Na de dienst is er opnieuw een handdruk en daarmee wordt de verantwoordelijkheid als het ware weer teruggegeven. Want een kerkdienst is geen ‘one-man-show’, maar een zaak van de hele kerkenraad en de hele gemeente.

Stil gebed
Nu worden we een moment stil voor God. In de stilte bereiden we ons voor op de dienst en bidden we om Gods zegen voor onszelf en anderen.

Votum
Daarna spreekt de predikant het zogenaamde ‘votum’ uit. Een belijdenis is het, waarin we zeggen dat we in deze dienst de hulp van de God verwachten, die de hemel en de aarde gemaakt heeft.

Groet
Direct aansluitend klinkt de ‘groet’: een groet namens God. De predikant onderstreept deze woorden met het gebaar van de groet, de opgeheven rechterhand. Gelijk aan het begin van de dienst laat God ons weten dat Hij ons groet met vrede en genade.

Loflied
De Psalm of het lied dat hierna gezongen wordt, is een lied waarin God bezongen wordt: wie Hij is en wat Hij gedaan heeft. Ook daarvoor kom je samen als gemeente. Een kerkdienst heet ook wel een eredienst, dat wil zeggen, een dienst waarin we God eren en aanbidden. Dit is één van de momenten waarop dat heel duidelijk gestalte krijgt.

De lezing van Gods geboden
De geboden van God worden gelezen. Soms in de vorm van de tien geboden (uit Exodus 20 of Deuteronomium 5), soms in de vorm van een nieuwtestamentisch gedeelte (woorden van Jezus of uit één van de brieven). De bedoeling is tweeledig. Enerzijds is dit moment een uitnodiging om eerlijk te worden naar jezelf, naar je leven, naar je woorden en daden. We spiegelen ons aan Gods gebod om te ontdekken dat we zelf vaak tekort schieten en dat voor God te belijden. Anderzijds is het ook een moment om opnieuw jezelf aan God toe te wijden. De geboden zeggen ons: dit is de weg die je mag gaan!

Lied
De Psalm of het lied dat nu klinkt heeft meestal één van beide ‘kleuren’: een schuldbelijdenis voor God of een belofte van gehoorzaamheid.

Gebed om het licht van Woord en Geest
Voor we de bijbel gaan lezen, bidden we of God bij ons wil zijn door Zijn Woord en Geest. Dat wil zeggen, we bidden dat de oude woorden van de bijbel nieuw voor ons zullen zijn, zodat we ons echt aangesproken weten. Daarom bidden we ook om de hulp en de leiding van de Heilige Geest.

Schriftlezingen
De Schriftlezing is het moment dat we één of meer gedeelten uit de bijbel lezen, uit het Oude en Nieuwe Testament. Veel mensen lezen mee in hun eigen bijbeltje. In onze gemeente gebruiken we de Nieuwe Bijbelvertaling uit 2004. De gedeelten die gelezen worden, worden uitgelegd en toegelicht in de preek.

Lied
Het lied na de Schriftlezing, soms ook tussen de lezingen door, sluiten nauw aan bij wat er gelezen is. Ze onderstrepen de boodschap als het ware. Soms ook heeft het lied het karakter van een gebed om te mogen verstaan wat gelezen is.

Preek
In een preek wordt het Woord van God uitgelegd en toegepast in onze concrete situatie. De bijbel moet uitgelegd worden. Het is een boek dat eeuwen geleden geschreven werd, voor mensen in een heel andere cultuur dan nu. Maar tegelijk is het een boek dat zeggings- en geldingskracht heeft voor mensen vandaag. De oude woorden krijgen een nieuwe toepassing. In de preek wordt als het ware een brug geslagen tussen de bijbeltekst van toen en ons en onze situatie, hier en nu. Juist ook met het oog daarop hebben we gebeden om de leiding van de Heilige Geest.

Lied
De Psalm of het lied na de preek is een lied van antwoord. We danken God voor Zijn woorden en zijn daden. We stellen ons leven in Zijn dienst. We zien uit naar Zijn toekomst.

Dankgebed en voorbeden.
Zoals de naam reeds zegt, is dit een gebed in twee delen. Allereerst de dank aan God voor wat Hij ons heeft geschonken in de dienst. Maar daarbij hoort ook de dank voor bijzondere zegeningen in het leven van mensen (bijvoorbeeld: geboorte, huwelijk, jubilea, genezing en herstel, enzovoort). Daarnaast is dit een moment om voor en met elkaar te bidden. In het algemeen, dat God met ons verder gaat, ook in de nieuwe week. Maar ook meer specifiek: in het geval van ziekte, rouw, verdriet, zorg, nood. Daarbij denken we niet alleen aan onze eigen situatie, maar ook aan de hele kerk, het volk Israël en de nood in deze wereld.

Inzameling van de gaven
In aansluiting op de voorbede geven we onze gaven. Er worden twee collecten gehouden. De ene is meestal bestemd voor een zogenaamd ‘diaconaal’ doel. Dat wil zeggen, hiermee wordt hulp geboden aan mensen, ver weg of dichtbij, die dat nodig hebben. De andere collecte is bestemd voor de eigen gemeente: de gebouwen, de werkers en het werk dat er plaatsvindt.

Lied
Het afsluitende lied is opgewekt van toon. We gaan daarbij staan en zingen van Gods trouw en goedheid. Zo mogen we de kerk verlaten, als mensen die gesterkt en bemoedigd verder kunnen.

Zegen
Namens God legt de voorganger de zegen van God op de gemeente met woorden uit de Bijbel. De zegen is meer dan een wens. Het is een belofte: God gaat met u, met jou mee! Daar kun je zeker van zijn. Als onderstreping daarvan maakt de predikant een zegenend gebaar met beide armen. We krijgen als het ware collectief de handen opgelegd.

Godsdienstoefening
Vroeger werd een kerkdienst ook wel ‘godsdienstoefening’ genoemd. Zo zeggen we dat niet meer. Maar het idee is waardevol. In de kerkdienst oefenen we ons in het dienen van God. Maar oefenen doe je altijd met het oog op iets. Zo is dat ook in de kerk. We oefenen met het oog op het leven van elke dag. De woorden die we gehoord hebben, de zegen die we ontvangen hebben, mogen zichtbaar en hoorbaar worden thuis, op school, op ons werk, in de sportclub, en ga zo maar door. God dienen is iets van elke dag!